Organizacja pokoju chorego z niedowładem połowiczym
Najczęstszą przyczyną niedowładu połowiczego u dorosłych jest udar mózgu, który może doprowadzić do lewo- lub prawostronnego upośledzenia ruchowego ciała. Prawostronna lokalizacja objawów świadczy o uszkodzeniu w lewej półkuli mózgu, natomiast lewostronna o uszkodzeniu umiejscowionym w prawej półkuli. Niedowład połowiczy powoduje upośledzenie siły mięśniowej oraz zakresu ruchów kończyny górnej i dolnej po tej samej stronie ciała i może mieć różny stopień zaawansowania.
Ze względu na miejsce powstawania uszkodzenia niedowłady można podzielić na spastyczne i wiotkie. Niedowład spastyczny charakteryzuje się tym, że osłabionej sile mięśniowej towarzyszy wzmożone napięcie porażonych mięśni, często wraz z ich przykurczem. Z kolei niedowład wiotki powoduje spadek napięcia mięśniowego uszkodzonych mięśni, które bardzo często ulegają zanikowi.
Niezwykle istotnym elementem terapii pacjentów z niedowładem połowiczym jest rehabilitacja w domu pacjenta. Zatem sama organizacja mieszkania i pokoju chorego powinna spełniać rolę terapeutyczną tzn. stymulować niedowładną stronę ciała. Podczas urządzania pokoju należy brać pod uwagę oczywiście indywidualne upodobania pacjenta, ale także kierować się praktycyzmem i pewnymi zasadami. Meble w pokoju pacjenta należy rozmieścić tak, aby umożliwić poruszanie się chorego w linii prostej bez okrążeń. Wszelkie chodniki i dywany powinny zostać przymocowane na stałe do podłogi lub trwale usunięte. Łóżko – najlepiej szpitalne (można je wypożyczyć) należy ustawić na taką wysokość, aby umożliwić choremu oparcie stóp o ziemię przy przyjęciu pozycji siedzącej. Stabilność łóżka można uzyskać poprzez oparcie go o ścianę lub poprzez nałożenie nasadek gumowych na nogi łóżka. W przypadku łóżka szpitalnego jego niewątpliwą zaletą będą kółka doczepione do ramy, a także ruchome wezgłowie i drabinka przyłóżkowa. Należy tak ustawić łóżko, żeby opiekunowie mieli łatwy dostęp do chorego z obu stron. Jeżeli pacjent dużo czasu leży, dobrze jest zapewnić mu profilaktycznie materac przeciwodleżynowy. Okno w pokoju, szafka nocna, telewizor powinny znajdować się po niedowładnej stronie ciała, ma to na celu jej ciągłe aktywizowanie. Z tej samej strony winny być wykonywane wszystkie czynności życia codziennego, np. karmienie. Lampka przy łóżku nie powinna mieć szklanych elementów, korzystniej jest również gdy jest ona przywieszona nad łóżkiem lub dobrze przymocowana do blatu. Meble w pokoju muszą cechować stabilnością. Dotyczy to zwłaszcza krzeseł i taboretów. Przy łóżku dla wygody, można ustawić stabilne krzesło z mocnymi bocznymi poręczami. Obecnie na rynku dostępne są meble i dodatki zaprojektowane z myślą o ułatwieniu osobom mniej sprawnym ruchowo wykonywanie codziennych czynności. Należy jednak zwrócić uwagę, aby spełniały one podstawowe wymagania tj. brak ostrych krawędzi i kantów, o które można zaczepić ubraniem lub się skaleczyć. Konieczne jest aby wykazywały się zwiększoną odpornością na zniszczenie lub pęknięcie.
W przypadku, gdy pacjent porusza się na wózku należy pamiętać o przestrzeni dla niego, aby chory mógł swobodnie przemieszczać się po mieszkaniu szerokość drzwi powinna wynosić co najmniej 90 cm, z kolei wysokość progów nie może przekraczać 2 cm (najlepiej, gdyby ich wcale nie było).
Nie każdy o tym wie, że na dostosowanie warunków mieszkaniowych do potrzeb chorego można otrzymać dofinansowanie. W tym celu warto zwrócić się do rejonowego ośrodka pomocy rodzinie lub miejscowego oddziału Państwowego Funduszu Rehabilitacji i Osób Niepełnosprawnych. To tam składa się niezbędne dokumenty i załatwia wszelkie formalności związane z uzyskaniem pieniędzy na dostosowanie mieszkania dla osoby niepełnosprawnej.
Bibliografia:
1. Budny J.: Dostosowanie budynków użyteczności publicznej – teoria i narzędzia.Biblioteczka osób niepełnosprawnych. Wydawca INTEGRACJA, Warszawa.
2. Budny J.: Jak dostosować budynek. Biblioteczka osób niepełnosprawnych. Wydawca INTEGRACJA, Warszawa
3. Gałązka M., Kromka-Szydek M. Mieszkanie osoby niepełnosprawnej – przegląd nowoczesnych rozwiązań. Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 5/2011
4. Nowak E., Budny J., Kowalski K.: Mieszkanie dostępne dla osób z dysfunkcją ruchu.Biblioteczka osób niepełnosprawnych. Wydawca INTEGRACJA, Warszawa.